Zeytinyağında büyük tuzak! Uzmanından ‘sağlığınızdan olmayın’ uyarısı

Türkiye, yüksek enflasyonla birlikte hileli gıda enflasyonu da yaşıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı, sucuktan ete, peynirden çaya kadar sürekli taklit edilmiş ya da tağşişli (katkılı) ürünlerin listesini yayımlıyor.

Son zamanlarda bunların arasına zeytinyağı da katıldı.

Zeytinyağındaki hilenin nasıl anlaşılacağını, Balıkesir Edremit’te beş nesildir ailesine ait asırlık zeytinliklerde üretim yapan Lavinya Zeytinyağları’nın sahibi Gülistan Beste Acar ile konuştuk.

“Bizim Kaz Dağları’nın eteğinde, diğer gerçek üreticilerin ise Çanakkale’den Mardin’e kadar Ege, Akdeniz ve Güneydoğu’nun dört köşesinde elde ettiği bu yağın her damlası kadim topraklarımızın bereketini simgeler. Saygı duyulması gerekir,” diyen genç üretici, sorularımıza şu yanıtı verdi:

KATKILI ZEYTİNYAĞI NASIL BELİRLENİR?

Tağşiş yapılmamış (başka yağ katılmamış) zeytinyağı almak için öncelikle, başta TARİŞ olmak üzere inceleme yapma yetkisi olan laboratuvarlardan alınan analiz raporunu sunabilen firmalar tercih edilmeli.

Besin değeri yüksek olan soğuk sıkım ve sızma zeytinyağları için sahteciliğe karşı raporda bakılması gereken 5 tahlil var:

Serbest yağ asidi oranı: Bu oran Türk Gıda Kodeksi’nde 0.8 olarak belirlenmiş. Bu değerin altındaki her oran, yağın kalitesini gösterir.

Edremit yöresinde soğuk sıkım sızma zeytinyağında bu oran 0.2 ile 0.6 arasındadır.

Sterol oranı: Kolesterolü düşüren, kalp sağlığını koruyan yağdaki en önemli enzimdir. Gıda Kodeksi’ne göre kaliteli bir zeytinyağında Sterol oranı 1000 ve üzeri olmalıdır. Kaz Dağları’ndan esen rüzgarla beslenen bu yöredeki ürünlerde bu oran, kodekste belirlenen sınırın yaklaşık iki katıdır.

Enitrodiol oranı: Bu enzimin oranını gösterir. 4.5’in altındaysa yağın kalitesinin ve saflığının göstergesi sayılır.

ECN 42 testi: Zeytinyağındaki karbon zinciri uzunluğunu tespit eden bir analizdir. Gıda Kodeksi’ne göre 0.2 değerinin altında olması gerekir. Üzerindeyse sahtecilik göstergesidir.

Stigmastadien analizi: Gıda Kodeksi bu değeri 0.05 olarak belirlemiştir. Üstündeki oranlar, yağın katkılı ya da kötü işlendiğini gösterir.

(Gülistan Beste Acar)

SAĞLIK AÇISINDAN TAHLİLDE BAKILMASI GEREKEN KALEMLER NEDİR?

İlk sırada Palmitoleik Asit oranı gelir. Bu asit kalbimizi (kardiyovasküler sistemi) destekler, bağışıklığı güçlendirir, yaşlanmayı geciktirir.

İltihaba, mide ve bağırsak ülserlerine, kansere ve radyasyon etkilerine karşı koruyucudur.

Gıda Kodeksi’ne göre kaliteli bir zeytinyağında bu oran 0.3 ile 3.5 arasında olmalıdır. Edremit yağlarında bu oran 0.5 ile 2 arasındadır.

Bunun dışında zeytinyağının büyük bölümünü oluşturan Oleik Asit oranına bakılmalı. Bu, beyindeki ana Omega 9 yağ asididir.

Zeytinyağındaki Kampesterol, kolesterolle mücadele eder. Stigmastenol, hücre zarlarını korur. Siltosterol, kolesterol seviyesini düşürür. Brassicasterol ise kansere karşı koruyucudur.

KATKISIZ ZEYTİNYAĞININ FAYDALARI NELERDİR?

Çok sayıda bilimsel araştırmanın ortak sonucu şudur: Zeytinyağı, kolesterol düzeylerini kontrol etmeye yardımcı olur, kalp hastalığı riskini azaltır.

Damar sağlığını iyileştirir. Antioksidan özelliği sayesinde hücre hasarını azaltır; yaşlanmayı yavaşlatır, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyip yayılmasını önleyebilir.

Vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. Sindirim sistemini destekleyip safra salgısını artırarak sindirimi kolaylaştırır.

Polifenolik bileşikler sayesinde stresi azaltır, beyin sağlığını destekler. Hatırlama, odaklanma ve düşünme becerilerini iyileştirir.

Ayrıca cilt üzerinde nemlendirici etki gösterir. İçeriğinde A, D, E ve K vitaminleri bulunur. Yara iyileşmesini destekler, güneş hasarını azaltır, akneye karşı etkilidir.