SON DAKİKA HABERLERİ: DALAI LAMA’DAN FLAŞ REENKARNASYON VE HALEF AÇIKLAMASI

Bu hafta 90’ıncı yaş gününü kutlayan Dalai Lama’nın binlerce takipçisi Dharamsala’da toplandı.

Kendisi tarafından kurulan Gaden Phodrang Vakfı dışında hiçbir kurumun, gelecekteki reenkarnasyonunu tanıma yetkisi olmadığını belirterten Dalai Lama, “başka hiçbir makamın bu sürece müdahale etme yetkisi yoktur” dedi.

Bu açıklamayı, Çin yönetiminden sürgün edildiğinden beri yaşadığı Hindistan’ın kuzeyindeki Dharamsala kasabasında yaptı.

‘DALAI LAMA İKİ ŞEY SÖYLÜYOR’

Tibet uzmanı Robert Barnett, BBC’ye yaptığı açıklamada, bu açıklamanın Çin’e yönelik dolaylı bir mesaj olduğunu belirterek şunları kaydetti: “Dalai Lama iki şey söylüyor: Reenkarnasyonuna kendisi karar verecek, Çin değil. Ayrıca bu kararı halkına sorarak, neredeyse demokratik bir süreçle aldığını gösteriyor. Bu, meşruiyetini zorla değil, halkın rızasıyla elde ettiğini gösteren bir sinyaldir.”

HALEF NASIL SEÇİLİYOR?

Tibet Budistlerine göre kıdemli keşişler öldükten sonra yeniden doğar. Dalai Lama’nın ruhunu taşıdığına inanılan çocuk, Budist yetkililer tarafından titiz bir süreçle belirlenir. Mevcut 14’üncü Dalai Lama, iki yaşındayken 13. Dalai Lama’nın reenkarnasyonu olarak tanındı.

Mart 2025’te, Dalai Lama halefinin Çin dışında doğacağını ve 90’ıncı yaş günü civarında daha fazla ayrıntı vereceğini açıklamıştı. Bu önemliydi çünkü daha önce “Dalai Lama kurumu benimle son bulabilir” demişti.

Şimdi ise net bir dille, 2015 yılında kurduğu Gaden Phodrang Vakfı’nın bu süreci yöneteceğini yineleyerek şunları söyledi:

“Bu konuda yazılı talimat bırakacağım. Meşru yöntemlerle tanınan reenkarnasyon dışında, halkın siyasi amaçları için seçilmiş hiçbir adaya itibar edilmemelidir. Buna Çin Halk Cumhuriyeti’nin seçtiği kişiler de dahildir.”

ÇİN’DEN SUÇLAMA

Dalai Lama’nın açıklamasından hemen önce Çin’in devlet medyası, onun halefinin Çin dışında doğacağına dair iddialarını reddeden ve reenkarnasyon sürecinin bireysel kararla değil, geleneksel ‘altın kazan kura sistemiyle’ belirlenmesi gerektiğini savunan yazılar yayınladı.

The Global Times gazetesi, Dalai Lama’yı geleneksel dini törenleri ve yüzyıllardır süren uygulamaları inkar etmekle ve süreci kendi lehine manipüle etmekle suçladı.

Xinhua ajansı ise reenkarnasyonun bireysel iradeyle yapılamayacağını ve bu sürecin siyasallaştırılmasının “sonuçsuz kalacağını” savundu.

DALAI LAMA KİMDİR?

1935’te çiftçi bir ailenin çocuğu olarak Lhamo Dhondup adıyla dünyaya geldi. 1940’ta Potala Sarayı’na getirildi, burada Tibet’in ruhani lideri ilan edildi ve adı Tenzin Gyatso olarak değiştirildi.

Dalai Lama’nın reenkarnasyonu olduğu kabul edildi. Mantık, Sanskritçe, tıp ve özellikle Budist felsefe içeren yoğun bir dini eğitim aldı.

1959’da, 23 yaşındayken, Çin’e karşı başarısız ayaklanmanın ardından Hindistan’a sığındı. O zamandan beri sürgünde yaşıyor.

1989’da Tibet kimliğini koruma yönündeki şiddet içermeyen mücadelesi nedeniyle Nobel Barış Ödülü’nü aldı.

Kendini hala “sade bir Budist keşiş” olarak tanımlıyor.

Dalai Lama, Tibet’in koruyucu tanrısı Avalokiteshvara’nın (Chenrezig) canlı tezahürü kabul ediliyor. Bu rol 15’inci yüzyıldan beri devam ediyor.

Tibetliler, Dalai Lama öldüğünde ruhunun başka bir bedende yeniden doğduğuna inanır. Bu halef, özel yöntemlerle seçilir.

1642’den bu yana Dalai Lama hem ruhani hem de siyasi liderdi. Ancak mevcut Dalai Lama, siyasi görevlerini sürgündeki demokratik Tibet hükümetine devretti. Yine de Tibetliler için hem dini hem de ulusal kimliğin simgesi olarak önemini koruyor.