SON DAKİKA HABERLERİ: ÇİN’DEN İRAN’A GİZEMLİ UÇAKLAR

Ardından Pazartesi günü bir başka uçak daha hareket etti, bu kez Şanghay’dan, üç gün içinde üç uçuş.

Verilere göre, her bir uçuşta uçaklar kuzey Çin boyunca batıya doğru ilerleyerek Kazakistan’a, oradan da güneye, Özbekistan ve Türkmenistan’a geçti ve İran’a yaklaştıklarında radardan kayboldular.

GİZEMİ ARTIRAN UNSUR

Bu gizemi artıran bir başka unsur da uçuş planlarında son varış noktası olarak Lüksemburg’un belirtilmiş olmasıydı. Ancak uçaklar Avrupa hava sahasına hiç yaklaşmamış gibi görünüyorlardı.

Çin’den İran yönüne gönderilen şeyin ne olabileceği konusunda, Tahran ile İsrail arasındaki savaş devam ederken endişeler artıyor.

Havacılık uzmanları, kullanılan uçak türünün, Boeing 747 tipi kargo uçaklarının, genellikle askeri ekipman ve silah taşımak için kullanıldığını, ayrıca devlet siparişlerini taşımak üzere kiralandığını belirtiyor.

TİCARİ MAL GÖRÜNÜMLÜ SİLAH MI?

Lüksemburg merkezli uçak işletmecisi Cargolux, uçuşlarının İran hava sahasını kullanmadığını belirtti. Ancak uçakların ne taşıdığına dair sorulara yanıt vermedi. Kargo manifestoları kamuya açık belgeler sayılmaz ve tehlikeli madde veya özel yükler bildirilmek zorunda olsa da, verilen bilgiler hatalı ya da yanıltıcı olabilir.

ÇİN’İN İRAN’A YARDIM EDECEĞİ BEKLENTİSİ

Ortadoğu ve Kuzey Afrika ile Çin ilişkileri konusunda uzman olan Exeter Üniversitesi öğretim görevlisi Andrea Ghiselli “Çin’in İran’a yardım edecek bir şey yapabileceği beklentisi nedeniyle bu kargolar büyük ilgi uyandırıyor” diyor

Çin ve İran, esas olarak ABD öncülüğündeki dünya düzenine karşı duruşlarıyla stratejik ortak durumunda. İki ülke, küresel diplomaside yeni bir ‘çok kutupluluk’ aşamasını savunuyor.

İran, aynı zamanda Çin’in en önemli enerji tedarikçilerinden biri. Günde iki milyon varile kadar petrol gönderiyor, bu nedenle Pekin’in İran İslam Cumhuriyeti’ni desteklemek ve istikrara kavuşturmak için yollar araması Telegraph’ın haberine göre “sürpriz olmaz.” Uzman ekliyor:

Mevcut rejimin çökmesi, ciddi bir darbe olurdu ve Orta Doğu’da büyük bir istikrarsızlık yaratırdı. Bu da nihayetinde Çin’in ekonomik ve enerji çıkarlarını zayıflatır. Ayrıca İran’da da muhtemelen Çin’den bir tür yardım bekleyen pek çok kişi var.

BALİSTİK FÜZE MALZEMESİ GÖNDERMİŞTİ

Çin, uluslararası eleştirilere rağmen İran’a silah sağlama geçmişine sahip, örneğin İran’ın nükleer silah geliştirme faaliyetlerinde kullanılabilecek binlerce ton balistik füze malzemesi göndermişti.

Yine de, bu kritik anda, uzmanlara göre Pekin temkinli bir yaklaşım sergiliyor.

İran-İsrail çatışmasına doğrudan müdahil olmak, Çin’in ABD ile ilişkilerini istikrara kavuşturma ihtimalini yok edebilir. İsrail’in en güçlü müttefiki olan ABD ile Çin arasındaki ilişkiler, hala yüksek riskli bir ticaret savaşının etkilerini yaşıyor.

Ghiselli, “Çin askeri teçhizatının varlığı bu ihtimali imkansız hale getirir. Özellikle de şu anda bazı kesimler ABD’nin savaşa katılmasını, Çin’i İran’a saldırarak dizginlemesini savunurken” diyor

Avrupa makamları tarafından durdurulan sevkiyatlara dayandırdığı haberinde Telegraph “Çin daha önce de ticari mal gibi gösterdiği silahları göndermeye çalıştı. Örneğin drone bileşenlerini rüzgar türbini parçaları olarak etiketledi.”

Telegraph’ın verdiği detaya göre geçen yıl gazete tarafından yapılan bir araştırma haberi, “Çin’in İngiltere, Tunus ve Mısır’daki paravan şirketler aracılığıyla, Libya’ya 1 milyar dolarlık drone göndermeye çalıştığını, karşılığında ham petrol almak istediğini ortaya koydu.”