İntikam bayrağı ne anlama geliyor? İran tarihinde 4 kez dalgalandı

Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr –Geçen cuma gecesi İsrail, İran’ın başkenti Tahran başta olmak üzere Tebriz, Hamedan, Kum, Kasr-ı Şirin, Loristan, Kirmanşah ve İsfahan’daki Natanz Nükleer Tesisi’ne yönelik eş zamanlı hava saldırıları düzenledi. Askeri ve nükleer altyapıyı hedef alan saldırılarda, İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda üst düzey yetkili hayatını kaybetti. Saldırılarda ayrıca İran’ın nükleer programında görevli 6 bilim insanı da öldürüldü. Tahran’daki bazı sivil yerleşim bölgelerinin de hedef alınması sonucu çok sayıda sivilin yaşamını yitirdiği bildirildi.

İsrail’in bu hamlesi, Tahran ile Tel Aviv arasında uzun süredir tırmanan gerilimi tehlikeli bir eşiğe taşıdı. Saldırıların ardından İran’ın Kum kentinde bulunan ve Şiiler için önemli bir simge olan Cemkeran Camii’nin kubbesine kırmızı bayrak çekildi.Peki, bu kırmızı bayrak ne anlama geliyor?

VARLIĞI KERBELA OLAYI’NA DAYANIYOR

Kırmızı intikam bayrağının varlığı, Şii mezhebi için büyük bir önem taşıyan 680 yılında gerçekleşen Kerbela Olayı’na kadar uzanıyor. Tarihi kayıtlara göre Hz. Hüseyin ve arkadaşlarının Emevi Halifesi Yezid’in ordusu tarafından şehit edilmesi ardından ‘kırmızı intikam bayrağı’ ile defa o zaman göndere çekildi. Yaşanan bu olayın ardından‘kırmızı intikam bayrağı’, Şii dünyasında zulme karşı direnişin ve kanın hesabının sorulacağı inancının sembolü olarak kabul edildi. Hem sonsuz yas ve direnişin hem de haksızlığa karşı alınacak bir intikamın sembolü olan kırmızı bayrak en son 3 Ocak 2020 tarihinde İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Bağdat Havalimanı yakınlarında düzenlenen bir insansız hava aracı saldırısında öldürülmesinin ardından İran’ın Kum kentindeki Cemkeran Camii’nin kubbesinde göndere çekilmişti. Kasım Süleymani’nin öldürülmesinin ardından göndere çekilen bayrak tarihe bir camii kubbesinde kırmızı bayrakla verilen ilk resmi intikam ilanı olarak geçmişti.

HEM DİNİ HEM SİYASİ ANLAMI VAR

Kırmızı intikam bayrağı, İran için yalnızca dini bir sembol değil; aynı zamanda siyasi, ideolojik ve kültürel açıdan da derin anlamlar taşıyor. Cemkeran Camii’nde göndere çekilen ve oldukça nadir görülen bu bayrak, üç temel mesaj verdiği şeklinde yorumlanıyor: İran halkı haksızlığa karşı omuz omuza mücadele edecek, ülke kendisine yönelik hiçbir saldırıya sessiz kalmayacak ve bu bayrak, İran’ın kırmızı çizgilerinin açıkça aşıldığını ilan ediyor.

DÖRT KEZ GÖNDERE ÇEKİLDİ

İlk kez 2020 yılında göndere çekilen kırmızı bayrak, İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin öldürülmesinin ardından 2024 yılında Kirman’daki bombalı saldırı sonrası ve 2024 yılında Hamas lideri İsmail Haniye suikastının ardından çekilmişti. Dördüncüsü ise ise İsrail jetlerinin 13 Haziran günü çok sayıda İran askeri ve nükleer hedefini vurmasının hemen ardından yaşandı. Üst düzey komutanların, bilim insanlarının, sivillerin ölümüne yol açan bu saldırılar ülke çapında hem üzüntü hem de öfke yarattı. Bu saldırılara karşılık yüzlerce protestocu Cemkeran Camii’nin dışında toplandı, İsrail karşıtı sloganlar attı ve İran bayrakları salladı. İran’ın dini lideri Ali Hamaney İslam Cumhuriyeti’ne yönelik benzeri görülmemiş saldırının ardından Yahudi devletinin ağır sonuçlarla karşılaşacağını söyleyerek, İsrail’e ‘sert bir ceza’ verileceğini söyledi. Saldırıların ardından göndere göndere çekilen ‘kırmızı bayrak’ İran’ın uluslararası arenaya karşı verdiği intikam mesajının bir parçası olarak değerlendirildi.