‘Doğal tuz’lar daha mı iyi?

Didem Seymen – Bir dönem ekranlardaki şeflerin ‘deniz tuzu, pembe kaya tuzu, fleur de sel (tuz çiçeği)’ gibi “gurme” tuzlarını, şov hareketleriyle yemeklere serpmesi, bu doğal tuzların sıradan sofra tuzundan daha sağlıklı olduğuna dair bir algı oluşturdu. Ancak İngiliz “Guardian” gazetesine konuşan beslenme uzmanı Sonia Pombo bu görüşe katılmıyor. Pombo, “Aşırı tuz tüketiminin tansiyonu yükselttiği çok net. Bazı markalar daha sağlıklı olduklarını öne sürse de, bu tuzlarda potasyum ve magnezyum miktarı çok az. Mineral almak istiyorsanız meyve yiyin. Önemli olan, tuz alımını azaltmak. Ekmek ve hazır soslar gibi ürünlerdeki gizli tuzlara da dikkat edilmeli” dedi.

‘Azı karar çoğu zarar’

Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Gürbak, doğal tuzlara dair sağlık algısının abartıldığını düşünüyor: “Pembe Himalaya tuzu, kaya tuzu ve deniz tuzu gibi ‘doğal’ tuzlar, daha sağlıklıymış gibi sunuluyor. Oysa bu tuzların içerdiği potasyum veya magnezyumdüşük ve kalp-damar sağlığı açısından sofra tuzuna göre üstünlükleri yok. Ayrıca bu mineraller için tuz tüketmek, yüksek sodyum alımına neden olarak daha fazla zarar verebilir. Türkiye’de kişi başı günlük ortalama tuz tüketimi 14.8 gram. Bu, Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği 5 gramlık üst sınırın üç katı. En büyük tuz kaynakları ekmek, evde eklenen tuzlar ve işlenmiş gıdalar. Hangi tür olursa olsun tuz tüketimi azaltılmalı. Hipertansiyon, inme, kalp yetersizliği gibi hastalıklarla doğrudan ilişkili. ‘Hangi tuz?’ sorusunun yanıtı net: Az tuz.”

‘Ölçüyü kaçırmayın’

Diyetisyen Ersin Özdemir ise rafine edilmemiş tuzları savunuyor: “Rafine edilmemiş, doğal kaynaklardan gelen tuzları her zaman öneririm. Rafine tuzlara beyazlatıcı olarak alüminyum veya topaklanmayı önlemek için siyanür bazlı katkılar eklenebiliyor. Ambalajda daha cazip görünmeleri için başka kimyasallar da katılıyor.

Kaya tuzu, Himalaya tuzu, okyanus ve kaynak tuzları daha uygun. Bu, pazarda hormonlu elma yerine hormonsuz elmayı seçmek gibi. Ancak tuz fazla tüketilmemeli. Tuzun büyük kısmı ister sofra tuzu ister kaya tuzu olsun sodyum klorürdür. Doğal tuzlarda sodyum biraz daha düşük olabilir ama bu fark çok büyük değil. Mesele denge. Tuzun doğalı tercih edilmeli ama ölçülü kullanılmalı.”