Çatışmalarda son durum: İsrail ile Suriye anlaştı! İşte ateşkes şartları

Geçtiğimiz hafta boyunca Suriye’nin güneyindeki Süveyda kentinde Dürzi gruplarla Bedevi Arap aşiretler arasında tırmanan çatışmaların ardından bölgede gelen son bilgilere göre ateşkes sağlandı. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın, Türkiye, Ürdün ve diğer komşu ülkelerin desteğiyle bir ateşkes anlaşmasına vardığını açıkladı.

SİLAH BIRAKMA ÇAĞRISI

Barrack, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Dürzileri, Bedevileri ve Sünnileri silahlarını bırakmaya ve diğer azınlıklarla birlikte yeni ve birleşik bir Suriye kimliği inşa etmeye çağırıyoruz. Tüm Suriyelileri birbirlerine saygı göstermeye ve komşularıyla barış ve refah içinde yaşamaya davet ediyoruz” ifadelerini kullandı. Bununla birlikte ateşkes, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da desteğiyle hayata geçirildi.

ATEŞKESİN ŞARTLARI NETLEŞTİ

El-Vatan gazetesi ile yerel kaynakların aktardığına göre tarafların üzerinde uzlaştığı ateşkes anlaşmasının bazı önemli maddeleri şöyle:

• Devletin güvenlik ve askeri kurumlarının Süveyda’ya girişine izin verilecek.
• Süveyda’daki tüm fraksiyon grupları feshedilecek.
• Dürzi ve Bedevi gruplara ait ağır ve orta ölçekli silahlar teslim edilecek.
• Grupların üyeleri güvenlik ve savunma bakanlıklarına entegre edilecek.
• Süveyda’daki kamu kurumlarına devletin idari ve güvenlik organlarının dönüşü sağlanacak.
• Tarafların işlediği ihlaller hukuka uygun şekilde yargılanacak.
• Anlaşmayı reddedenlerin güvenli çıkış hakkı tanınacak.

48 SAATLİK SÜRE VERİLMİŞTİ

Cuma günü Suriye İçişleri Bakanlığı, güvenlik güçlerinin Süveyda’ya yeniden konuşlanmaya hazırlandığını duyurdu. İsrail medyasına göre, İsrail tarafı, Suriyeli güvenlik güçlerinin bölgeye girmesine 48 saatlik geçici bir izin verdi. Süveyda kırsalına ilerleyen aşiret güçlerine sabah saat 04.00’e kadar geri çekilmeleri için süre tanındı. Aksi takdirde İsrail’in, Süveyda, Dera ve başkent Şam’ı daha sert şekilde hedef alacağı söylendi.

‘HUZURU SAĞLAMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ’

Cuma gecesi Suriye Cumhurbaşkanlığı’ndan Süveyda’daki çatışmalara ilişkin açıklama yapıldı. Açıklamada, Süveyda’daki olayların derin bir endişeyle takip edildiği aktarılırken şu ifadeler kullanıldı:

BÖLGEDE SON DURUM

Sabah saatlerinde Süveyda şehir merkezinde kontrolün aşiret güçlerinin eline geçtiği bildirildi. Dürzi gruplar ise bölgeden çekildi. Yerel kaynaklara göre aşiret güçleri, Şam’a bağlı resmi güvenlik birimleri bölgeye konuşlanana kadar şehirde kalacaklarını belirtiyor.

BEDEVİLER KİMDİR?

Bedeviler, Arapça’da “el-bedu” anılan ve kelime kökü olarak “çölde yaşayan” anlamına gelen göçebe Arap topluluklarıdır. Bedeviler, tarihsel olarak Arap Yarımadası, Ürdün, Irak, Suriye, Mısır (özellikle Sina), Filistin ve Kuzey Afrika’nın çeşitli bölgelerinde yaşamışlardır. Göçebe veya yarı göçebe yaşayan, hayvancılıkla (özellikle deve ve koyun) geçinen, kabile yapısına bir toplumdur.

NE OLMUŞTU?

Süveyda kentindeki ilk çatışmalar, geçtiğimiz Pazar günü bölgedeki Dürzilerin, Bedevi Araplara ait araçlara el koymasıyla başlamıştı. İki taraf karşılıklı olarak bazı sivilleri kaçırıp alıkoymuş, silahlı çatışmalar çıkmıştı. İsrail ordusu ise pazartesi ve salı günü silahlı çatışmaları sona erdirmek amacıyla Süveyda’ya giden Suriye hükümet güçlerini hedef almıştı. Suriye Savunma Bakanı Tümgeneral Murhaf Abu Kasra salı günü Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda şehrinde ateşkes ilan edildiğini duyurmuştu. Ancak çarşamba günü ateşkes bozulmuş, hükümet güçleri ile Dürzi gruplar arasında çatışmalar yeniden başlamıştı. Çatışmaların yeninden başlaması ile İsrail, Dürzi halkın güvenliğini bahane ederek başkent Şam’daki Devlet Başkanlığı Sarayı’nın bulunduğu bölge ile Genelkurmay Başkanlığına ve Dera kentine hava saldırıları düzenlemişti. Türkiye’nin de girişimiyle çarşamba günü ateşkes sağlanmış, Suriye ordusuna bağlı birlikler Süveyda’dan çekilmişti. Güvenlik güçlerinin çekildiği Süveyda’da, çatışmalar ve İsrail’in saldırılarında, yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Çatışmalar nedeniyle gıda, elektrik ve su temin edilemeyen bölgede insani kriz yaşanıyor.