TRUMP ONAYLADI, UKRAYNA’YA SİLAHLAR YOLA ÇIKIYOR: İŞTE SEVKİYATIN KRİTİK ROTASI!

ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya gelişmiş Patriot hava savunma sistemleri ve mühimmat satışına onay vermesi, Kiev için hayati önemde bir gelişme olarak görülüyor. Ancak uzmanlar, bu kararın cephede etkili olabilmesi için hızlı ve büyük çaplı bir sevkiyatın şart olduğuna dikkat çekiyor.

Trump’ın Beyaz Saray’da NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile yaptığı ortak açıklamada duyurduğu bu destek paketi, yalnızca Patriotlarla sınırlı kalmayacak. Füzeler, mühimmatlar ve hatta JASSM ile Tomahawk gibi uzun menzilli füzelerin de pakete dahil edilebileceği belirtiliyor.

DOĞRUDAN GÖNDERİLMEYECEK

ABD, Ukrayna’ya silahları doğrudan göndermeyecek. Bunun yerine, NATO müttefikleri ellerindeki Amerikan üretimi sistemleri Ukrayna’ya aktaracak; bu ülkelerin stokları ise ABD’den yapılacak yeni tedariklerle zaman içinde yenilenecek.

CNN International’da yer alan habere göre Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius’un aylar süren diplomatik temasları bu planın temelini oluşturdu. Pistorius, ABD’den iki Patriot sisteminin alınarak doğrudan Ukrayna’ya gönderilmesi fikrini ilk olarak Nisan ayında gündeme getirmişti. Bu öneri, sonrasında NATO savunma bakanları toplantısı ve Washington’daki temaslarla şekillendi.

Trump, Almanya başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinin elindeki Patriot sistemlerini “erken aşamada” Ukrayna’ya göndereceğini ve bu sistemlerin sonrasında ABD tarafından “geri doldurulacağını” açıkladı. Bu formül sayesinde Ukrayna’ya silahların daha hızlı ulaşması hedefleniyor.

GÜZERGAH NASIL OLACAK?

Wall Street Journal’daki analize göre silahların Ukrayna’ya ulaşması için birkaç seçenek masada:

• Avrupa NATO müttefiklerinden doğrudan kara yolu ile sevkiyat: Almanya, Polonya ve Romanya gibi ülkelerin mevcut Patriot bataryalarının Ukrayna’ya kara yoluyla taşınması en hızlı yöntem olarak görülüyor.
• Hava yoluyla sevkiyat: Patriot sistemlerinin parçaları, askeri kargo uçaklarıyla önce Polonya’ya, oradan kara yoluyla Ukrayna’ya ulaştırılabilir.
• Doğrudan üretim hattından teslim: Bazı sistemler ise Lockheed Martin üretim hatlarından çıkar çıkmaz Ukrayna’ya yönlendirilebilir. Ancak bu, diğer müttefiklerin beklemesini gerektirebilir.

Trump’ın bu üretim sırasına müdahale edip etmeyeceği henüz bilinmiyor. Ancak Biden yönetimi döneminde benzer bir adım atılmış ve Ukrayna’nın Patriot ihtiyacı öne alınmıştı.

SÜREÇTE KİMLER ROL ALACAK?

Operasyonun koordinasyonunun, NATO’nun Avrupa’daki en üst düzey komutanı ve ABD Avrupa Komutanlığı Başkanı General Alexus Grynkewich tarafından yürütülmesi bekleniyor.

Öte yandan, NATO Genel Sekreteri Rutte’ye göre Finlandiya, Kanada, İsveç, Birleşik Krallık ve Danimarka da bu ortak sevkiyata katılacak ülkeler arasında.

KİEV’İN 10 YENİ BATARYA TALEBİ VAR

Ukrayna şu ana kadar 6 adet tam donanımlı Patriot bataryası aldı. Ancak uzmanlara göre, ülke genelinde etkili bir koruma sağlanabilmesi için 10 yeni bataryaya daha ihtiyaç var.

Bir Patriot bataryası, 100 ila 200 kilometrekarelik bir alanı savunabiliyor. Ancak 603 bin kilometrekarelik Ukrayna için bu kapasite yeterli değil.

Lockheed Martin geçtiğimiz yıl sadece 500 adet PAC-3 tipi Patriot önleyici üretmişti. 2027’ye kadar bu sayının 650’ye çıkarılması hedefleniyor. Avrupa’daki üretim kapasitesi ise çok daha sınırlı. Bu da sürecin yavaş ilerleyebileceği endişelerini beraberinde getiriyor.

PUTIN’IN HESABI FARKLI

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, savaşta dengeyi değiştirmek için Ukrayna’nın hava savunma stoklarını eritmeye yönelik saldırılarını artırıyor. Eski Pentagon yetkilisi Celeste Wallander’a göre, eğer Patriot sevkiyatları yaz boyunca tamamlanmazsa Putin’in saldırılarını yoğunlaştırması kaçınılmaz.

Üstelik Rusya sadece füze değil, her gece 700’e yakın Shahed tipi drone da gönderiyor. Buna karşılık tek bir Patriot önleyicinin maliyeti 4 milyon doları buluyor. Bu da savunmanın sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri yaratıyor.

TRUMP’TAN MOSKOVA’YA SON UYARI

Trump, 14 Temmuz’da yaptığı açıklamada Rusya’ya da açık bir mesaj verdi: Putin’in 50 gün içinde bir ateşkes anlaşmasına varmaması halinde, Rusya’ya ithal edilen ürünlere yüzde 100’e varan ek gümrük tarifeleri uygulanacak.

ABD ile Rusya arasındaki ticaret sınırlı olsa da, Trump bu yaptırımları Rus petrolünü ithal eden üçüncü ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletmeyi planlıyor. Bu adım, Kremlin üzerindeki ekonomik baskıyı artırmayı hedefliyor.

UKRAYNA İÇİN PATRIOTLAR NEDEN ÖNEMLİ?

Ukrayna için Patriot sistemleri yalnızca savunma değil, hayatta kalma meselesi. Çünkü Rusya’nın her gün yüzlerce dron ve füze gönderdiği bir ortamda, başkent Kiev’den cephe hattındaki küçük yerleşimlere kadar ülkenin dört bir yanı hedef hâline geliyor.

Patriotlar ABD ordusunun en gelişmiş hava savunma sistemlerinden biri. Kısa menzilli balistik füzeler, seyir füzeleri ve insansız hava araçlarına (İHA) karşı etkili bir kalkan sağlıyor.

Öne çıkan teknik özellikleri şunlar:

• Menzil: 35 kilometreye kadar etkili menzil, 15 kilometre irtifaya kadar hedef imha kabiliyeti
• Kapsama alanı: Tek bir batarya, araziye bağlı olarak 100–200 kilometrekareyi koruyabiliyor
• Batarya yapısı: 6 ila 8 fırlatıcı, her biri 16 önleyici taşıyabiliyor; radar, kontrol ve güç ünitesiyle birlikte taşınabilir sistem
• Personel: 90 asker görev alıyor; ancak savaş anında sadece 3 asker tarafından yönetilebiliyor
• Fiyat: Tek bir bataryanın maliyeti 1 milyar doları, bir adet önleyici füzenin maliyeti ise 4 milyon doları bulabiliyor

KONUŞLANDIRMA ÖNEMLİ

Ancak bu yüksek maliyet, sistemin caydırıcılığını azaltmıyor. Ukrayna’nın Rusya karşısında hava sahasını koruyabilmesi için sadece Patriotlara değil, onların zamanında, yeterli sayıda ve doğru noktalara konuşlandırılmasına ihtiyacı var.