11 yıl sonra Türk Başkonsolosluğu yeniden faaliyete geçiyor! Türkiye Bingazi’ye dönüyor

AYDIN HASAN/ANKARA- Türkiye, Libya’daki iç savaş nedeniyle 14 Haziran 2014’te Bingazi Başkonsolosluğunun, 25 Temmuz 2014 tarihinde de Trablus Büyükelçiliğinin faaliyetlerini geçici olarak durdurmuştu. Trablus Büyükelçiliği Ocak 2017’de faaliyetlerine tekrar başladı. Hafter yönetiminin bölgesinde olan Bingazi’de ise, Türkiye’nin diplomatik misyonunun yeniden tam kapasite ile faaliyete başlaması için son günlerde temaslar yoğunlaştı.

Libya’da yayınlanan Al Wasat’ın haberine göre; aynı zamanda Hafter’in oğlu olan Kara Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Saddam Halife Hafter, Başkonsolos Serkan Karamanlıoğlu ile görüştü. Görüşme; Bingazi kentinin er-Racma bölgesindeki genel komutanlık karargâhında yapıldı. Toplantıya Genel Komutanlık Genel Sekreteri Tümgeneral Hayri Temimi de katıldı. Görüşmenin ana gündem maddesini Bingazi’deki Türk Başkonsolusluğu’nun tam aktif olarak yeniden faaliyete başlaması oluşturdu. Türkiye, Kasım 2024’te Bingazi Başkonsolosluğunu yeniden faaliyete alınmasına karar vermişti. Başkonsolosluğun hizmete alınması; Libya’nın doğusunda konsolosluk hizmetlerinin verilmesinin yanı sıra Türkiye’nin diplomatik olarak bu bölgede temsili açısından da önem taşıyor.

Anlaşma onay bekliyor

Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında 2019 yılında imzalanan ve BM sisteminde kayıt altına alınan deniz yetki anlaşmasının Halife Hafter’in kontrolündeki yönetim tarafından da benimsenmesi yönünde kısa süre önce önemli bir adım atılmıştı. Libya Temsilciler Meclisi, anlaşmayı onaylamak üzere bir komite kurulduğunu duyurmuştu. Anlaşmanın Temsilciler Meclisi tarafından onaylanması durumunda BM tarafından 30 Eylül 2022’de tescil edilen mutabakatla ilgili huhuki tartışma da sona erecek. Uzmanlar, Türkiye’nin bölgedeki rolünü ve Libya’daki gelişmeleri Milliyet’e değerlendirdi.

Türkiye’ye güvenen kazanıyor

ANKASAM Başkanı Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol: Libya bazlı son gelişme bir kez daha Türkiye’nin güvenlik sağlayıcı, güvenilir bir aktör olduğunu bir kez daha teyit etmiştir. Önümüzdeki süreçte Türkiye ve Libya sadece Doğu Akdeniz bağlamında değil, Kuzey ve Güney Afrika ekseninde yeni bölgesel jeopolitik yapılanmada daha güçlü bir şekilde yer alacaklardır. Başta Yunanistan ve İsrail olmak üzere bazı aktörler gelişmeleri bu perspektiften okumakta ve bundan ciddi manada rahatsızlık duymaktadırlar. O yüzden, burada en rasyonel tutum ve tepki, başta Libya ve Türkiye olmak üzere, bölge ülkeleri ile işbirliğini merkeze alan bir politika izlemekten geçmekte. Bugüne kadar da görüldüğü üzere, Türkiye’ye güvenen ve birlikte hareket edenler kazanmaktadır.

MEB anlaşması onaylanacak

Hasan Kalyoncu Üni.Öğretim Üyesi ve SETA Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Murat Aslan: Hafter, Türkiye’yle yakınlaşmak istiyor. Bunun bir nedeni siyasi; seçimlerin olmasını ve seçimlere katılmak istiyor. Türkiye’nin desteğini de önemli görüyor. Libya’da Türkiye’ye karşı sempati var. Bir diğer konu Halit Nişri ile Akile Salih görüşme yaptı. Seçimlerin yapılmasını istiyorlar. Türkiye’nin desteğini arıyorlar. Deniz yetki alanı ile ilgili Münhasır Ekonomik Bölge anlaşmasını, Temsilciler Meclisi’nde gündeme sokacaklar. Yunanlılar, buna çok tepki gösterdi. İki savaş gemisini gönderdiler. Bence bu deniz yetki, MEB anlaşması büyük bir ihtimalle yasalaşacak. Türkiye ile ilişkilerin normalleşilmesini istiyor. Mısır, Türkiye ile Hafter’in yakınlaşmasını istemiyor. MEB anlaşması onaylanırsa tepki göstereceğini ilan etti. Bölgede değişen dengeler var, istenen siyasi seçimler var. Türkiye’nin gücü bölgede arttı. Bu nedenle Türkiye’ye daha yakın görünme niyeti isteği öne çıkıyor.

4 Nisan ziyareti

Türkiye’nin 2020 yılında darbe girişimini önlediği Libya Ulusal Ordusu’nu denetimi altında tutan Halife Hafter’in oğlu Saddam Halife Hafter, 4 Nisan’da Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Selçuk bayraktaroğlu’nu ziyaret etmiş, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler tarafından da kabul edilmişti.

Donanma varlık gösteriyor

Türkiye, bölgedeki gücünü insani diplomasinin yanı sıra donanması ile de kuruyor. Türk Deniz Görev Grubu; 2020’deki Barış Fırtınası operasyonundan sonra Akdeniz’de Libya açıklarında keşif, gözetleme ve varlık gösterme görevini kesintisiz olarak icra ediyor.