TİCARET SAVAŞINDA YENİ PERDE: YENİ KÜRESEL TİCARET HARİTASI, AVRUPA’NIN MİSİLLEME PLANI
Artan kaos karşısında Avrupa Birliği ve birçok ülke, The New York Times’ın haberine göre Amerikan gümrük vergilerine karşı daha az savunmasız olacak küresel bir ticaret ağı kurmak istiyor.
Geçtiğimiz hafta sonu AB, Washington’un 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olacak şekilde yüzde 30 oranında gümrük vergileri uygulayacağını öğrendi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen bir yandan müzakerelere devam etme sözü verirken bir yandan Avrupa Birliği’nin ABD’ye karşı misillemeyi Ağustos başına kadar erteleyeceğini ama güçlü bir şekilde karşılık vermek için planlar yapmaya devam ettiğini açıkça ifade etti.
AVRUPA’NIN B PLANI
Ancak bu, Avrupa’nın tek stratejisi değil. NYT’nin haberine göre, ABD’nin birçok ticaret ortağı gibi Avrupa da daha güvenilir dostlar arıyor.
Gazete, “ABD hala dünyanın en büyük ekonomisine, canlı bir tüketici pazarına ve ileri teknolojiye sahip” notu düşerken ekledi: “Ancak birçok Amerikan ticaret ortağı, çeşitlilik yaratmaktan başka çareleri kalmadığını düşünüyor. Ticari ilişkileri değiştirmek zor olsa da, bir kez köklü biçimde değiştirildikten sonra eski haline döndürmek daha da zor. Şu anda olan tam da bu.”
Geçtiğimiz haftalarda AB’li müzakereciler, ABD’li muhataplarıyla aylar süren görüşmeler yürüttü. Hafta ortasına kadar Brüksel, bir anlaşma çerçevesine yaklaştığını umuyordu: Avrupa Birliği yüzde 10’luk bir temel gümrük tarifesini kabul edecek, buna karşılık kilit sektörler için bazı istisnalar talep edecekti.
Bunun yerine Başkan Trump perşembe günü, ABD’nin en önemli ticaret ortaklarından biri olan AB’ye kapsamlı ve her alana yayılan bir tarife getireceğini ima etmeye başladı. Beyaz Saray, cuma günü AB yetkililerine resmi bildirimde bulunarak üzerinde çalıştıkları planları geçersiz kıldığını duyurdu. Ertesi gün ise sosyal medya hesabından AB’ye yüzde 30 oranında tarife uygulanacağını açıkladı. aynı anda Meksika’dan gelen mallara da benzer vergiler uygulanacağını duyurdu. Kanada’ya uygulanacak oran biraz daha yüksek: %35. Tayland (%35), Bangladeş (%35) ve Brezilya (%50) gibi onlarca başka ticaret ortağının da aynı akıbete uğrayacağı görülüyor.
‘ORTAM GİDEREK DAHA DA DÜŞMANCA HALE GELİYOR’
Trump daha önce de tarifelerle tehdit edip geri adım atmıştı. 1 Ağustos’ta yürürlüğe girmesi planlanan bu yeni vergilerle ilgili olarak, müzakere etmeye açık olduğunu da belirtti. Avrupa Birliği ve diğer ülkeler de görüşmelere devam etmeye istekli.
NYT’ye göre “Ancak ortam giderek daha da düşmanca hale geliyor.”
‘BELİRSİZLİĞİ SİLAH OLARAK KULLANIYOR’
Brüksel merkezli Eurasia Group’un Avrupa Direktörü Mujtaba Rahman, “Trump, belirsizliği bir silah olarak kullanıyor” diyor ve Trump’ın Cumartesi günkü açıklamasını “kuralları ortadan kaldırmak” olarak nitelendiriyor.
Avrupa Parlamentosu’ndaki ABD ile İlişkiler Heyeti Başkanı Brando Benifei de “Trump, Avrupa’yı bölmeye ve korkutmaya çalışıyor” dedi.
Von der Leyen pazar günü yaptığı açıklamada, AB’nin hazırda bekleyen misilleme tarifelerini uygulamaya koymadan önce ağustos başına kadar bekleyeceğini söyledi. Bu vergiler yaklaşık 25 milyar dolarlık ürünü kapsıyor. Daha önce bir kez askıya alınmışlardı ve salı sabahı yürürlüğe girmeleri bekleniyordu.
Von der Leyen, “Aynı zamanda daha fazla karşı önlem hazırlamaya devam edeceğiz” dedi. Ancak karşılık vermek sadece ilk adım olabilir; uzun vadede dış müttefiklerle yakınlaşmak çok daha anlamlı sonuçlar doğurabilir.
Habere göre, Trump’ın ticaret sistemini yeniden düzenleme hamlesi şubat ayında başladığından beri Avrupa Birliği yeni ticaret anlaşmaları yapmaya ve mevcut olanları derinleştirmeye çalışıyor.
YENİ PLANDA NE ABD NE ÇİN VAR
“Kanada ve AB birlikte hareket ediyor. Britanya ile AB, Brexit’ten beş yıl sonra ticarette yakınlaştı. AB, Hindistan, Güney Afrika ve Güney Amerika ile Asya’daki çeşitli ülkelerle ticaret ilişkilerini geliştirme çabasında” notu düşen NYT ekledi.
“Bu stratejiyi benimseyen sadece Avrupa Birliği değil. Kanada da Güneydoğu Asya ile yakınlaşıyor. Brezilya ve Meksika ise ticari bağlarını derinleştirmenin yollarını arıyor. Bazı yetkililer, ABD ve Çin’i dışlayan ticaret yapıları kurma fikrini dahi ortaya attı. Çin, fabrikalarını aşırı destekleyerek ucuz mallarla küresel piyasayı doldurmakla suçlanıyor.”
AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen kısa süre önce, Japonya, Vietnam ve Avustralya’nın da aralarında bulunduğu 11 ülkelik bir ticaret grubuyla yeni bir iş birliği arayışına girilebileceğini, ancak bu grubun dikkat çekici biçimde ne ABD’yi ne de Çin’i içermediğini belirtti.
KİLİT SORU: DAHA DA İLERİ GİDER Mİ?
Uzmanlara göre burada kilit soru şu: ABD’nin müttefikleri daha da ileri gider mi? Yani sadece kendi aralarında iş birliğini artırmakla kalmayıp, ABD’ye karşı açıkça birlikte hareket ederler mi?
Bruegel adlı ekonomik politika araştırma kuruluşunun kıdemli uzmanı Jacob Funk Kirkegaard şöyle diyor:
“Trump’ın tarifelerine karşı büyük ekonomiler ortak misilleme koordinasyonu düşünebilir. Bu şekilde daha fazla pazarlık gücüne sahip olabilirler. ‘Koordinasyon’ sinyallerine dikkat edin. Bu, rasyonel olan yaklaşımdır.”
Share this content: