GÖZLE GÖRÜLMÜYORLAR AMA HER YERDELER! OKYANUSTAKİ SON KEŞİF EZBERLERİ BOZDU

Bilim insanlarının yeni yayımladığı araştırma, okyanusların karanlık derinliklerinde bile insan kaynaklı kirliliğin izlerini taşıdığını ortaya koydu. Nature dergisinde yayımlanan ve ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından desteklenen çalışmaya göre, mikroplastikler yalnızca yüzey sularında değil, Mariana Çukuru gibi dünyanın en derin noktalarında bile yoğun biçimde tespit edildi.

‘BULUT GİBİ KAPLAMIŞ’

2 bine yakın örnekleme noktasından elde edilen veriler, araştırmacılara okyanusların tüm katmanlarında inceleme yapma fırsatı sundu. Sonuçlar ise oldukça çarpıcıydı: Mikroplastikler yalnızca yüzeyde değil, adeta görünmeyen bir sis gibi tüm deniz katmanlarına yayılmış durumda. Kuzeydoğu Üniversitesi’nden Prof. Aron Stubbins, “Mikroplastiklerin yüzeyde süzüldüğünü biliyorduk, ama tüm okyanusu plastik bir bulut gibi kaplamış olması bizi çok şaşırttı” diyerek bulguların ciddiyetine dikkat çekti.

SESSİZ BİR TEHDİT

Mikroplastikler, 5 milimetreden küçük plastik parçacıkları olarak tanımlanıyor. Bunlar bazen kozmetik ya da ilaç sektöründe doğrudan bu boyutta üretilirken, çoğu zaman büyük plastiklerin doğada tam olarak çözünmeden zamanla parçalanması sonucu oluşuyor. Bu parçacıklar yalnızca küçük değil, aynı zamanda temizlenmesi son derece zor olan ve ekosisteme sessizce yayılan bir tehdit haline geliyor.

KANSERE SEBEP OLUYOR

Bilim insanları, bu mikroplastiklerin planktonlar tarafından yutularak deniz canlılarının besin zincirine girdiğini, dolayısıyla balıklar aracılığıyla insan vücuduna kadar ulaşabildiğini belirtiyor. İlk bulgular, bu plastiklerin uzun vadede kan dolaşımı sorunları, hafıza kaybı, üreme bozuklukları ve kansere kadar uzanan sağlık sorunlarıyla ilişkili olabileceğini gösteriyor.

YASAKLAR BAŞLADI

Bu sessiz ve görünmeyen tehlikeye karşı dünya genelinde bazı adımlar atılmış durumda. İngiltere ve Fransa’da fast-food sektöründe tek kullanımlık plastik çatal, bıçak ve tabaklar yasaklandı. ABD’de ise birçok eyalet plastik poşetleri ve köpük ambalajları yasaklamaya başladı. Bilimsel alanda da umut veren girişimler var: Bir ekip, yumurta beyazı kullanarak deniz suyundaki mikroplastikleri filtrelemenin yolunu buldu. Başka bir grup ise yapay zeka destekli robotlarla okyanusları temizlemeye yönelik sistemler geliştiriyor.

ATILACAK İLK ADIM BELLİ

Ancak uzmanlara göre, tüm bu çabaların başarılı olabilmesi için ilk adım plastik tüketimini kökten azaltmak. Günlük hayatta bez alışveriş çantaları, cam şişeler ve şampuan kalıpları gibi alternatiflere yönelmek, bu büyük çevre sorunuyla mücadelede bireysel olarak da etkili bir katkı sunabilir.