Silahı bırak yardımı al

İsrail, İran ve ABD arasında gerçekleşen çatışmaların ardından sağlanan ateşkesle Ortadoğu nefes alırken, İran’ın nükleer programının geleceğiyle ilgili soru işaretleri devam ediyor. ABD’nin müzakereler kapsamında İran’a yeni bir teklif sunacağı iddia edildi. CNN, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, yaşanan gerilimlerin ardından İran’ı müzakere masasına çekmek amacıyla, ‘sivil nükleer programlar’ için yaklaşık 30 milyar dolarlık bir yardım planı üzerinde görüştüğü iddiasında bulundu. Habere göre, konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklar, İran ile İsrail arasında gerilim ve ABD’nin İran’daki nükleer tesislere saldırısıyla tırmanan kriz sırasında ve ateşkesin duyurulmasından sonraki süreçte ABD’nin İran ile görüşmeye devam ettiğini belirtti.

Görüşmelerde İran’ı müzakere masasına oturtmak için çeşitli tekliflerin sunulduğunu belirten kaynaklar, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırısı öncesinde Beyaz Saray’da Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Körfez ülkelerinden ortaklar arasında yapılan toplantıda konuyla ilgili ayrıntıların ele alındığını öne sürdü.

Arap ülkeleri verecek

Kaynaklar, toplantıda görüşülen şartlardan birinin İran’a uranyum zenginleştirme faaliyeti içermeyen, yalnızca sivil enerji üretimini hedefleyen yeni bir nükleer program için yaklaşık 20 ila 30 milyar dolarlık yardım yapılması olduğunu ve bu paranın Arap ortaklardan gelmesinin planlandığını iddia etti. Ayrıca kaynaklar, sunulan diğer teklifler arasında İran’a yönelik bazı yaptırımların kaldırılması ve Tahran’ın hali hazırda yabancı banka hesaplarında bulunan ve serbestçe kullanması kısıtlanan 6 milyar dolara erişimine izin verilmesinin yer aldığını öne sürdü. Fordo Nükleer Tesisi’nin uranyum zenginleştirme faaliyeti içermeyen programla değiştirilmesi için İran’a ödeme yapılması fikri üzerinde durulduğunu öne süren kaynaklar, “farklı kişiler tarafından ortaya atılan çok sayıda fikir olduğunu ancak İran’ın bu teklifleri değerlendirip değerlendirmeyeceğinin bilinmediğini” iddia etti.

İran’ın BM Daimi Temsilcisi Amir Said İravani, anlaşmaya varılması halinde ülkesinin, enerji sektörüne dış yatırımı kabul etmeyi ve zenginleştirilmiş uranyum stoklarını yurt dışına transfer etmeyi değerlendirebileceğini belirtti. İravani, alternatif olarak zenginleştirilmiş uranyumun Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) mührü altında İran’da da stoklanabileceğini belirtti.

‘Onu aşağılayıcı ölümden kurtardım’

ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social’dan Ayetullah Ali Hamaney’i hedef aldı. Trump, “Ülkesi yok edildi, üç kötü Nükleer Tesisi yok edildi ve onun nerede saklandığını tam olarak biliyordum. ABD Silahlı Kuvvetleri’nin onun hayatına son vermesine izin vermedim. Onu çok çirkin ve aşağılayıcı bir ölümden kurtardım” dedi. Beyaz Saray’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine geri dönmesi halinde yeniden saldıracaklarını söyledi.

‘Fırsat çıksaydı Hamaney’i vururduk’

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, İran lideri Ali Hamaney’i öldürmek istediklerini ancak bulamadıklarını açıkladı. “Görüş alanımızda olsaydı, onu ortadan kaldırırdık” dedi. Ordunun Hamaney’in yerini tespit için çok uğraştığını ancak “operasyonel fırsat” ortaya çıkmadığını savunan Katz, “Hamaney bunu anladı, yeraltına çok derinlere indi, komutanlarla teması kesti” dedi. Katz, “Sakin kalmasını tavsiye etmem” ifadeleriyle Hamaney’i tehdit etti.

İran’da yönetim insan avına başladı

İran’da yönetim İsrail’in ülkeye düzenlediği füze ve İHA saldırıları sonrası içeride insan avına başladı. İran’da en az 700 kişinin tutuklandığı ve üç Kürt kökenli vatandaşın İsrail ajanı olduğu iddiası ile idam edildiği belirtildi. Nitekim ülkedeki muhalifler, saldırıların sona ermesinin ardından İran’da bir tutuklama dalgası başlayacağından korkuyordu.

Uranyuma ne oldu? Bulgular uyuşmuyor

ABD ve İsrail’in İran’daki nükleer tesislere saldırılarının ardından Tahran’ın elinde kalan zenginleştirilmiş uranyum stoklarına yönelik şu ana kadar elde edilen istihbarat bulgularının, Washington’ın açıklamalarıyla örtüşmediği öne sürülüyor.

New York Times (NYT) gazetesinin haberine göre, ABD’nin hedef aldığı Natanz nükleer tesisinde uranyum stoklarının tutulduğu düşünülen kısımların “hasar gördüğünü” kaydeden yetkililer, buraların, resmi açıklamaların aksine “yok edilmediğini” belirtti. Bulgulara ilişkin bilgi sahibi kaynaklar, ABD istihbaratının, İran’ın elinde ne kadar zenginleştirilmiş uranyum kaldığına dair henüz kesin sonuca varmadığını iddia etti.

Arakçi’denitiraf

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, ülke lideri Ayetullah Ali Hamaney’in aksine nükleer tesislerde “ciddi hasar” olduğunu söyledi. Arakçi, ABD ve İsrail’in bombardımanlarının İran’ın nükleer tesislerine “ciddi ve büyük bir hasar” verdiğini söylerken, İran Atom Enerjisi Kurumu’nun hasarın tam boyutunu ortaya koymak için çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.